جمعه, ۷ تیر ۱۳۹۲، ۰۳:۰۵ ق.ظ
حفظ قرآن
مانند تلاوت آن آثارى ارزنده دارد.
برخى از آثار
به خاطر سپردن آیات عبارت است از:
1 - پاداش اخروى
چنان
که در بحث ارزش حفظ قرآن گذشت , حافظان در بهشت جایگاهى والا دارند و پاداش آنان
دو چندان خواهد بود.
2 - هدایت انسان
تلاوت
و انس با قرآن از سفارش هاى مکرر معصومان (ع ) است وحفظ قرآن به طور طبیعى به انس
بـا آیـات الاهى مى انجامد, زیرا حافظقرآن باید براى تثبیت محفوظات قرآنى اش دست
کم روزى چـنـد بار به قرائت قرآن بپردازد.
معصومان
((((()ع ) حافظان قرآن را به تکرار آیات الاهى فراخوانده , یاد آور شده اند همان گونه
که شتر بسته شده در یک نقطه - چنانچه مورد دیدار پیاپى صاحبش واقع نـشـود.
- جایگاهش راترک مى کند, محفوظات حافظ قرآن نیز- اگر پیوسته مورد مراجعه وتکرار
قـرار نـگـیـرد- از خـاطـر زدوده مى شود.
بنابراین
,حافظ ناگزیربا قرآن انس مى گیرد و زمـینه ى هدایت و سعادتش فراهم مى آید.
حضرت على (ع ) مى فرماید: هیچ کس با قرآن هم نشین نـمـى شـود مـگـر ایـن کـه از
کـنـار آن بـا افزایش یا کاهش بر مى خیزد: افزایش هدایت یا کاهش گمراهى .
نفوذ قرآن در جان ها و پدید آوردن تحول در شخصیت افراد نیز از آثار سازنده ى تلاوت و
حفظ قرآن اسـت .
بـسیارى
از مردم با تلاوت یا شنیدن آهنگ دلنشین قرآن مسیر زندگى خود را تغییر داده , سمت
سعادت و کمال رهنمون شدند.
3 - آرامش روحى
یـاد
خـدا تـاثـیـر بـسـزایـى در روان آدمـى دارد و دل ها در پرتو آن آرام مى گیرد.
خداوند متعال مى فرماید: [الا بذکر اللّه تطمئن القلوب] .
آگاه
باش , دل ها با یاد خدا آرام مى گیرد.
یکى
از نام هاى قرآن ذکر است .
تلاوت
و حفظ قرآن نوعى ذکرخداوند است که انسان در پرتو آن از هجوم بسیارى از فشارهاى
روانى و اضطرابات درونى مصون مى ماند.
درستى
این سخن در عمل نیز بـه اثبات رسیده است .
قاریان
و حافظان قرآن , به ویژه آنان که درسحرگاهان با قرآن انس دارند, هـمـگـى اعـتـراف
دارند ارتباط با قرآن درپیشگیرى از نگرانى و هجوم فشارهاى روانى بهترین و
مـؤثـرتـریـن عـامـل بـه شـمـار مى آید.
این
اثر در پرتو نشاط بخش بودن قرآن پدید مى آید.
پیامبر
اسـلام (ص ) مـى فـرماید: مثل قرآن مثل کیسه ى سر بسته ى پر ازمشک است .
اگر آن را باز کنى , بوى مشک فضا را معطر مى سازد و اگر به حال خود رها سازى، سود
نمى بخشد.
قرآن
نیز, چنانچه به تلاوتش روى آورى , فضا را از عطر خود آکنده مى سازد و روان را
نشاط مى بخشد, و اگر تلاوت نکنى , در سینه ات پنهان مى ماند.
4
- نجات از تنهایى
کـتـاب
بـهـتـرین هم نشین تنهایى است و قرآن زیباترین , عمیق ترین و با نفوذترین کتاب
شمرده مـى شود.
امام
سجاد(ع ) مى فرماید: اگرهمه ى مردم روى زمین از دنیا بروند, تا وقتى قرآن با من
است , از هیچ چیز وحشت ندارم .
5 - فهم بهتر قرآن
مـهـم
تـریـن و عمده ترین اثر حفظ قرآن درک بهتر آن است .
حافظ به سبب تسلط بر همه ى آیات , ارتباط آن ها را نیک در مى یابد و در پرتوآن
درکى بهتر و درست تر از قرآن به دست مى آورد.
هر
آیه از قرآن , ضمن داشتن معناى ظاهرى , بطن هاى متعدد دارد که در اثر شناخت بیش تر
روابط آن بـا سـایـر آیـات قـرآن بـه عـنـوان جـزئى از یـک کـل آشکار مى شود.
هرچه انس انسان با آیات مـخـتـلـف قرآن بیش تر باشد, در تفسیر قرآن بهتر و دقیق تر
گام برمى دارد, براى مثال کسى که مى خواهد درباره ى [دعا] در قرآن تحقیق و جست و
جو کند، در نخستین مرحله به کشف الایات و معجم هاى قرآنى پناه مى برد.
این کتاب ها اطلاعاتى درباره ى ماده ى دعا و مشتقات و مترادفات آن در دسـتـرس مـحقق
مى گذارد, ولى هرگز به آیاتى که بدون به کارگیرى مشتقات و مترادفات دعـا مـعـارفـى
پـیرامون آن مطرح مى کند, نمى پردازد.
دراین
موارد, به خاطر داشتن قرآن بسیار سـودمـنـداسـت .
حـافظ
مى تواند همه ى آیاتى که در لفظ و معنا با موضوع موردنظر ارتباط دارد, گـردآورد و
کـارى فراتر از کشف الایات انجام دهد.
بنابراین
, آنچه در حفظ قرآن مهم است درک ارتباط آیات و سوره هابایکدیگر است نه به خاطر
سپردن کلیات .
هرچه
حافظ قرآن بر آیات و ارتباط و بـازیـابى آن ها مسلط تر باشد, بهتر مى تواند نظر
قرآن درباره ى یک موضوع رابه دست آورد.
پس
مـفـسـران حـافـظ قـرآن , بـهـتـرو دقیق تر مى توانند قرآن را تفسیر کنند و
تفسیرشان از تفسیر مفسران غیر حافظ جامع تر و دقیق تر است .
6 - تقویت حافظه
یکى
از امتیازهاى قرآن مجید آن است که تلاوت و به خاطرسپردنش سبب تقویت حافظه مى شود.
در
روایـات چنان مى خوانیم که قرائت قرآن به افزایش حافظه مى انجامد.
از آن جا که حفظ ایـن کـتاب آسمانى به تکرار پیوسته ى آن وابسته است , مى توان گفت
حفظ قرآن مجید حافظه را فزونى مى بخشد.
فلسفه
ى حفظ قرآن در آغـاز بـعـثـت پیامبر(ص ) براى حفظ قرآن از تحریف و نابودى ,راهى جز
به خاطر سپردن آیات الاهى وجود نداشت , ولى اکنون - که چاپ ونشر به پیشرفتى باور
نکردنى دست یافته - چرا از حفظ قرآن سخن مى گوییم ؟ در پـاسـخ به این پرسش باید
گفت : کلام الاهى تنها براى جلوگیرى از تحریف و نابودى به خاطر سـپـرده نمى شد تا
با پیشرفت صنعت چاپ حفظ بیهوده جلوه کند.
این
امر انگیزه هاى گوناگون داردکه برخى ازآن ها عبارت است از:
1 - جلوگیرى از تحریف
چنان
که گفته شد, در صدر اسلام آیات قرآن به صورت پراکنده وبر پوست و استخوان هاى شانه
و دنـده هـاى جـانوران , چوب هاى درخت خرما, سنگ هاى سفید, کاغذ و پارچه ثبت مى
شد,
واحـتـمـال
نـابودى یا تحریف کلام الاهى همواره وجود داشت .
در
این موقعیت , پیامبراسلام (ص ) مسلمانان را به حفظ قرآن سفارش کرد وحتى گروهى را
برگزید تا بدین کار پردازند.